Dziś mamy 28 marca 2024, czwartek, imieniny obchodzą:

15 maja 2022

W wieku 80 lat zmarł Jerzy Trela. Wybitny aktor teatralny i filmowy

fot. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

fot. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

W niedzielę w Krakowie zmarł Jerzy Trela, aktor teatralny i filmowy# oraz profesor i były rektor krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. Miał 80 lat. Zagrał około 350 ról.

Jerzy Trela urodził się 14 marca 1942 roku w podkrakowskich Leńczach w rodzinie kolejarzy. Sam również miał być kolejarzem, ale trafił do Liceum Plastycznego w Krakowie. Potem zaczął pracować w Teatrzyku Lalkowym przy nowohuckim Teatrze Ludowym jako scenograf i aktor-lalkarz. Zaproszony do współpracy przez Zofię i Władysława Jaremów pracował w założonym przez nich Teatrze Lalki i Maski "Groteska". Pod wpływem Zofii Jaremowej oraz kolegów z "Groteski" zdał egzamin do krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Jeszcze w czasie studiów związał się z powstającym wówczas Teatrem STU. Zagrał tam rolę samozwańczego radcy Popryszczyna w "Pamiętniku wariata" według Mikołaja Gogola. Przedstawienie to zdobyło pierwszą nagrodę na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Erlangen w RFN w 1966 roku. Po studiach, w 1969 roku, zaangażował się do Teatru Rozmaitości (dzisiejszej Bagateli) w Krakowie, gdzie zagrał m.in. role Płatona Kowalewa w adaptacji opowiadania Mikołaja Gogola "Nos" (1969, reż. Jan Łukowski) i Gołubkowa w "Ucieczce" Michaiła Bułhakowa (1969, reż. Halina Gryglaszewska).

Od 1970 roku do stycznia 2014 był związany z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. W przedstawieniach Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy grał role od epizodów po bohaterów pierwszego planu, role, które należą do największych osiągnięć polskiego aktorstwa. Najpierw Jerzy Jarocki zobaczył w nim aktora charakterystycznego, o zdolnościach do deformacji. Zagrał więc Czeladnika w "Szewcach" (1971) i przewrotnego Agenta Murdel-Bęskiego w "Matce" (1972). Czytaj więcejPotem przyszły wielkie role w przedstawieniach Konrada Swinarskiego "Dziadach" (1973) i "Wyzwoleniu" (1974), które zasługują niewątpliwie na miano wybitnych. W "Warszawiance" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Henryka Tomaszewskiego (1976) przejmująco zagrał Starego Wiarusa. Kontynuował współpracę z Jerzym Jarockim w takich przedstawieniach, jak: "Rewizor" Mikołaja Gogola (1980), "Mord w katedrze" Thomasa S. Eliota (1982) i "Życie snem" Calderona (1983). W "Portrecie" Sławomira Mrożka (1988) stworzył postać Anatola.

W latach 1998-2000 Jerzy Trela występował na scenie Teatru Narodowego. Zagrał w dwóch przedstawieniach Jerzego Grzegorzewskiego według dramatów Stanisława Wyspiańskiego: w "Sędziach" (1999) - piękną rolę starego Żyda, Samuela (powtórnie, gdyż w 1995 roku zagrał tę rolę w Teatrze TV) i Czepca w "Weselu" (2000). W 2002 roku przejmująco wykreował postać Prospera w "Morzu i zwierciadle" na motywach poematu Wystana Hugh Audena, kolejnej inscenizacji Grzegorzewskiego. Miał w swoim dorobku ponad 140 ról w Teatrze TV. Zagrał m.in. Komendanta w głośnym, naturalistycznym obrazie wojny - "Do piachu" Tadeusza Różewicza (1990) oraz Stalina w przedstawieniu pod tym samym tytułem w sztuce Gastona Salvatore.

Spośród wielu ról filmowych Jerzego Treli na szczególne wyróżnienie zasługuje kilkanaście, m.in. Natan - syn karczmarza Samuela w filmowej wersji "Sędziów" według dramatu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego z 1974 roku, Radziwiłł Mikołaj Czarny w serialu telewizyjnym "Królowa Bona", Jan w "Aniele w szafie" (1987), Sztygar Grela w "Magnacie" (1986), Pan Bronek w filmie "Trzy kolory. Biały" (1993), Józef w "Autoportrecie z kochanką" (1996), przywódca strajku w Kopalni Wujek w filmie "Śmierć jak kromka chleba" (1994), Podkomorzy w "Panu Tadeuszu" (1999) i Chilon Chilonides w "Quo Vadis" (2000). W ostatnich latach na dużym ekranie zagrał m.in. w Szymona Skibę w "Idzie" Pawła Pawlikowskiego (2013) oraz Leona Wilczura w "Ziarnach prawdy" (2015) i Alberta Kukułkę w "Ciemno, prawie noc" (2019) Borysa Lankosza.

Jerzy Trela był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, w 2005 r. otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie teatru, a w 2011 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Materiał: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Oceń artykuł: 8 23

Czytaj również

udostępnij na FB

Komentarze (2) Zgłoś naruszenie zasad

    • 0 (0)

    lolo, w dniu 23-05-2022 20:24:19 napisał:

    GUNDIS

    odpowiedz

    • -1 (1)

    Mojsze, w dniu 28-05-2022 21:53:28 napisał:

    A on był z Nakła czy z kendyś skoro Go zegnacie ???

    odpowiedz

Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.

Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!

Dodaj komentarz

kod weryfikacyjny

Akceptuję zasady zamieszczania opinii w serwisie
Komentarz został dodany. Pojawi się po odświeżeniu strony.
Wypełnij wymagane pola!



LOKALNY HIT

Zezwolenie na przetwarzanie odpadów
od 2000PLN
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego
od 500PLN
Kalendarz A3 12-miesięczny
42,00PLN
Opracowujemy Instrukcje bhp
od 50PLN
Bezpłatne kontrolowanie sprawności układu kierowniczego
Szkolenie z HACCP
59PLN
Fotoksiążka A4 28 stron
51,00PLN
Zezwolenie na zbieranie odpadów
od 2000PLN
0

Prawo pocztowe. Prezydent podpisał nowelizację ustawy

Ustawa umożliwia przekazanie Poczcie Polskiej# 2,052 mld zł dotacji na finansowanie kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych w latach 2021-2024 r.

(czytaj więcej)
0

Strażacy zaatakowani podczas akcji. "Apelujemy o szacunek i wsparcie"

27 marca 2024 roku o godz. 20:30, strażacy z Komendy Powiatowej #Państwowej Straży Pożarnej w Limanowej zostali wezwani do pożaru na jednym z osiedli w m. Koszary.

(czytaj więcej)
0

Społeczne sadzenie lasu. Akcja żołnierzy Obrony Terytorialnej

27 marca kujawsko-pomorscy Terytorialsi z kompanii #dowodzenia, 81 batalionu lekkiej piechoty z Torunia, 83 batalionu lekkiej piechoty z Grudziądza oraz pracownicy cywilni RON wraz Dowódcą 8. Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej płk Marcinem Dojasiem w ramach kolejnej udanej współpracy Brygady z leśnikami wzięli udział w akcji społecznego sadzenia lasu.

(czytaj więcej)
0

Pod Bydgoszczą wylądowało UFO? Tajemniczy spodek pod lasem

- To spodek obcej cywilizacji, UFO, a może to jakieś urządzenie szpiegowskie# z innego kraju? - spekulują mieszkańcy Tarkowa Dolnego w powiecie bydgoskim na widok dziwnego pojazdu, który stanął na jednej z łąk pod lasem w powiecie bydgoskim.

(czytaj więcej)