Powiat24.pl

Dziś mamy 13 marca 2025, czwartek, imieniny obchodzą:

16 grudnia 2024

Pacyfikacja kopalni "Wujek". Największa zbrodnia stanu wojennego

fot. IPN

fot. IPN

Dziewięć ofiar śmiertelnych i kilkudziesięciu rannych – to krwawy bilans pacyfikacji #strajkującej załogi kopalni „Wujek” w Katowicach, przeprowadzonej przez ZOMO i wojsko 16 grudnia 1981 roku, po wprowadzeniu przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Najmłodszy z zastrzelonych miał zaledwie 19 lat.

 

Gdy 13 grudnia 1981 roku o świcie górnicy z katowickiej kopalni „Wujek” przygotowywali się do rozpoczęcia pracy, nie wiedzieli jeszcze o gigantycznej operacji komunistycznej władzy, wymierzonej w „Solidarność” i miliony popierających ją Polaków. Niepewność wzbudziła natomiast informacja o brutalnym zatrzymaniu minionej nocy Jana Ludwiczaka, przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarności”. Po porannym przemówienia gen. Wojciecha Jaruzelskiego było już jasne, że to efekt stanu wojennego. Wkrótce zaczął się górniczy protest.

Strajkujący domagali się uwolnienia Ludwiczaka oraz innych aresztowanych działaczy z całego kraju, a także zniesienia stanu wojennego, co miało umożliwić ponowną działalność związku. Stanął nie tylko „Wujek” – na terenie woj. katowickiego strajkowało około 50 zakładów pracy.

Władze PRL postanowiły spacyfikować „bunt” górników także po to, by zastraszyć innych. Już 14 grudnia wojsko i milicja przystąpiły do tłumienia protestów. W Jastrzębiu-Zdroju pod kopalnią „Manifest Lipcowy” otworzono ogień do górników, raniąc czterech z nich.

Była to zapowiedź najkrwawszej pacyfikacji w okresie stanu wojennego – masakry przeprowadzonej przez ZOMO na terenie KWK „Wujek”, gdzie strajkowało ok. trzech tys. górników. Decyzję o użyciu siły podjęto 15 grudnia wieczorem, podczas narady Wojewódzkiego Komitetu Obrony. Ogrom sił, które skierowano do kopalni – 1471 funkcjonariuszy MO i ZOMO oraz 760 żołnierzy, dysponujących 22 czołgami i 44 wozami bojowymi – jednoznacznie świadczył o zamiarach komunistów. Początek akcji „odblokowania” kopalni zaplanowano na 16 grudnia.

Kilka minut po godzinie 8.00 teren KWK „Wujek” szczelnie otoczyła milicja, do której później dołączyło wojsko. Po wezwaniu strajkujących do rozejścia się (niewzruszeni protestujący odśpiewali m.in. Mazurka Dąbrowskiego), użyciu armatek wodnych i wyrzutni gazu, rozpoczął się szturm na kopalnię. Na teren zakładu wjechały czołgi i wozy bojowe, taranując ogrodzenie. Strajkujący próbowali się bronić m.in. przy użyciu metalowych prętów. Stawiali też pośpiesznie barykady.

Największy dramat rozegrał się ok. 12.30, gdy do akcji pacyfikacyjnej skierowano pluton specjalny ZOMO. Funkcjonariusze wyposażeni w pistolety maszynowe zabili sześciu górników. Bilans ofiar śmiertelnych wzrósł potem do dziewięciu – trzech rannych zmarło w szpitalu.

Plan zduszenia siłą strajku w KWK „Wujek”, a także charakter ran postrzałowych ofiar (jamy brzusznej, klatki piersiowej czy czaszki) dowodzą, że masakra z 16 grudnia była działaniem z premedytacją. Świadczy o tym także fakt utrudniania przez wojsko i milicję akcji ratunkowej na terenie kopalni.

Krwawy rezultat pacyfikacji „Wujka” – 9 zabitych i 23 rannych górników (nie licząc zatrutych gazem) przesądził o zakończeniu strajku w dniu masakry, 16 grudnia. Rany odniosło także kilkudziesięciu funkcjonariuszy milicji i żołnierzy.

Władze komunistyczne postawiły przed sądem organizatorów protestu. 3 lutego 1982 roku wydano wyroki – dwa tygodnie po umorzenia śledztwa w sprawie odpowiedzialności funkcjonariuszy za użycie broni palnej (rzekoma „obrona konieczna”). Na cztery lata więzienia skazano przewodniczącego Komitetu Strajkowego Stanisława Płatka. Inni sądzeni – Adam Skwira, Marian Głuch i Jerzy Wartak, usłyszeli wyroki trzech lat więzienia.

Potrzeba było aż 27 lat, aby ukarać odpowiedzialnego za krwawą pacyfikację „Wujka” – dowódcę plutonu specjalnego ZOMO sierż. Romualda Cieślaka (24 czerwca 2008 roku został skazany na sześć lat pozbawienia wolności). Kilkunastu jego podwładnych otrzymało kary od trzech i pół roku do czterech lat więzienia.

Przywódcy PZPR, którzy poprzez decyzję o stanie wojennym przypieczętowali los górników, nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności. Ówczesny szef MSW Czesław Kiszczak był sądzony w związku z masakrą w „Wujku” kilkukrotnie, począwszy od 1994 roku. W 2008 roku sąd uznał jego „nieumyślną winę”, jednak rok później były szef MSW został uniewinniony.

– Generał odpowie teraz przed Sędzią Najwyższym – powiedział po śmierci Kiszczaka Czesław Kłosek z kopalni „Manifest Lipcowy”. Strajkujący wówczas górnik do dziś nosi pocisk w kręgosłupie po tamtej akcji milicji.

Lista zabitych górników z KWK „Wujek”:

Józef Czekalski (48 lat)

Krzysztof Giza (24 lata)

Joachim Gnida (28 lat)

Ryszard Gzik (35 lat)

Bogusław Kopczak (28 lat)

Andrzej Pełka (19 lat)

Jan Stawisiński (21 lat)

Zbigniew Wilk (30 lat)

Zenon Zając (22 lata)

Źródło: IPN

Oceń artykuł: 9 6

Czytaj również

udostępnij na FB
Powrót Drukuj

Komentarze (23) Zgłoś naruszenie zasad

    • 10 (36)

    Stary ormowiec , w dniu 16-12-2024 17:14:58 napisał:

    Balbina ruski agent od czasów PRL-u do dnia dzisiejszego, nienawistna szuja i kanalia

    odpowiedz

    • -3 (31)

    Oz , w dniu 16-12-2024 17:43:49 napisał:

    Partia z narodem -- Naród z partią Komuna wróciła - niestety

    odpowiedz

    • 6 (38)

    Władimir, w dniu 16-12-2024 17:57:04 napisał:

    PiS=Putin i Spółka

    odpowiedz

    • 7 (23)

    marta, w dniu 16-12-2024 18:18:41 napisał:

    Romuald mówił " nie zadawajcie się z moimi synami ,bo są mściwi i wredni"

    odpowiedz

    • 3 (35)

    KimDzonUn, w dniu 16-12-2024 18:25:05 napisał:

    Kaczyński+Orban=Łukaszenko który udziela azylu towarzyszom pisiu

    odpowiedz

    • -3 (33)

    boss, w dniu 16-12-2024 19:05:19 napisał:

    4 komentarze z tego samego ip. Dramat umysłowy.

    odpowiedz

    pokaż odpowiedzi (1)
    • 13 (13)

    Roman Tucholski Szubin, w dniu 16-12-2024 19:40:35 napisał:

    W marcu 1982 r w Poznaniu został zamordowany przez ZOMO mieszkaniec Kcyni Wojciech Cieślewicz . Działacze podziemnej Solidarności z Bydgoszczy, Szubina i Żnina po mszy w Kcyńskiej farze rozdawali ulotki z podobizną zamordowanego informującą o sprawcach tej zbrodni. Składano wiązanki kwiatów oraz wieńce na cmentarzu w Kcyni. Władze komunistyczne bojąc się ujawnienia prawdy usuwały szarfy z napisami .

    odpowiedz

    pokaż odpowiedzi (1)
    • 9 (31)

    Wywrotowcy won, w dniu 16-12-2024 21:15:23 napisał:

    Podwyżki cen były w tamtym czasie iskrą która doprowadziła do wybuchu społecznego gniewu.Boje się,że obecne podwyżki masła,nabiału,wysoka inflacja doprowadzą do podobnego zrywu.Wolna Polska nie rozliczyła również pisowców. Dość dzielenia Narodu !! Putin łapy zaciera ! PIS i reszta prawactwa na trumnach dojechali do "władzy" i po 8 latach reżimowej władzy wreszcie się to skończyło. Czas zakończyć wzywanie do rozliczeń i odbudować ten Kraj.Szkodników oceni historia,tak samo jak Grudzień 70.-Wujek i Stan Wojenny.

    odpowiedz

    • 3 (19)

    Stary orłowiec, w dniu 16-12-2024 21:21:54 napisał:

    Michał Śp. Siepacze rudego zabili człowieka. Wyrazy współczucia dla rodziny. Oby katów spotkała zasłużona kara w przyszłości bo za tych bandyckich rządów na pewno ich nie spotka.

    odpowiedz

    • 1 (21)

    Cc, w dniu 16-12-2024 22:13:31 napisał:

    42 Lata temu rudy nie miał władzy, idioto głupi .Co za gnida.

    odpowiedz

    • 1 (25)

    Szrajber, w dniu 16-12-2024 23:04:23 napisał:

    Skutki rządzenia przez złodziei z pis. A ten z listem gończym ile zajebał?

    odpowiedz

    • -8 (28)

    Ola, w dniu 16-12-2024 23:20:48 napisał:

    Upadły naród ,który nie wyciągnął wniosków z historii i nie widzi ,że to zło powróciło wkrótce straci suwerenność. Niegodne,chamskie wpisy trolli zapewne w dużej części potomków dawnej ubecji mają na celu poniżanie ,są niemerytoryczne.A tym czasem powolutku następuje powolny rozbiór Polski.Gospodarka się zwija, zadłużenie przeogromne i.t.p.,firmy padają.Nie ma wzruszeń nad śmiercią młodego rolnika,bezprawnie pobitego przez zomowców.No cóż ,brak słów na taką znieczulicę.Wyrazy współczucia dla rodziny.

    odpowiedz

    pokaż odpowiedzi (1)
    • 3 (3)

    Kwiatek, w dniu 16-12-2024 23:32:06 napisał:

    Jakbym mój status zależał od tatusia co ludzi tłuk na komendzie, albo od matki co majtek po wszystkich nakielskich klatkach szukała to też bym pisał o "Balbinie", "Oscarze" czy "Wolskim". Wszystkie dzieci nasze są ;)

    odpowiedz

    • 7 (15)

    Demaskuj łgarstwo , w dniu 16-12-2024 23:46:52 napisał:

    @Ola,a jakieś dane,wyliczenia lub podaj źródło danych. Bo aby być wiarygodnym i rzetelnym w przekazie trzeba w ślad za taką oceną sytuacji podać twarde dane. Wtedy będzie miało to sens . Póki co jest to klasyczny bełkot do siania fakenews.Tak więc podziel się skąd czerpiesz wiedzę opisując obecną sytuację gospodarczą.

    odpowiedz

    • 4 (6)

    edi, w dniu 17-12-2024 10:06:10 napisał:

    precz z komuna wiecznie żywe

    odpowiedz

    • 3 (9)

    biało-czerwona, w dniu 17-12-2024 10:41:11 napisał:

    Jak my jesteśmy pisiory to Wy jesteście kał- Owcami .

    odpowiedz

    • 2 (12)

    bezpartyjny, w dniu 17-12-2024 10:55:40 napisał:

    dlaczego Kaczyński i cały elektorat pisowski w jego wieku nie był żaden internowany a tacy sprawiedliwi chcą sobie to wszystko przypisać =a komuchy komuchów nie zamykali donosicieli , jak był Bolek to i może był i Lolek Jarcio

    odpowiedz

    • -3 (9)

    Patriota , w dniu 17-12-2024 15:48:10 napisał:

    Bezpartyjny jaki z ciebie pustak czyż byś był ZOMO - wcem . Sam Kaczyńskich zamykałes co pamięć już nie ta. Parówo PRL szkoda na takich jak ty prostaku słów.

    odpowiedz

    • -3 (11)

    as, w dniu 17-12-2024 15:52:41 napisał:

    Co za bełkot i znowu wina T.a to nasza historia każdy naród ma swoją często wstydliwą a Jaruzelski jest dla nas za trudny ,wnuk powstańca styczniowego ,syn weterana wojny z bolszewikami w 1920 roku,harcerz kultywujący legendę lwowskich Orląt,sybirak i na koniec komunista

    odpowiedz

    • 2 (4)

    Obserwator, w dniu 17-12-2024 20:55:40 napisał:

    asie- czy możesz się postarać i bardziej pobudzać swój mózg do wysiłku-?

    odpowiedz

Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.

Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!

Dodaj komentarz

kod weryfikacyjny

Akceptuję zasady zamieszczania opinii w serwisie
Komentarz został dodany. Pojawi się po odświeżeniu strony.
Wypełnij wymagane pola!



LOKALNY HIT

Ewidencja Importu Aut
2400 zł / rokPLN
Ramki ślubne
39,90 zł PLN
Szkolenie z HACCP
80PLN
Zadaj pytanie
40PLN
Balustrady Bramy Ogrodzenia
Budowa hal
Fotoobraz na płótnie 50x70
121,00 zł PLN
Zezwolenie na przetwarzanie odpadów
od 2000PLN
0

Z Bydgoszczy na Hel. Będzie wakacyjne połączenie kolejowe

W wakacyjnym rozkładzie jazdy znajdzie się # bezpośredni pociąg z Bydgoszczy na Hel. Skład, który od 19 czerwca będzie kursować codziennie przez całe wakacje, nie ma jeszcze nazwy. Obsługująca kurs spółka Arriva ogłasza konkurs na nazwę dla tego pociągu. Na propozycje czekamy do końca marca. Można wygrać bezpłatny przejazd dla całej rodziny. - Zachęcam do wzięcia udziału w konkursie – mówi marszałek Piotr Całbecki. Parterem konkursu jest samorząd województwa.

(czytaj więcej)
0

Krzyże Zasługi. Odznaczenia dla Czesława i Stanisława Abramczyków

Dziś w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie #Wojewódzkim na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostały wręczone zostały odznaczenia za zasługi w działalności społecznej i charytatywnej. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Wojewoda Michał Sztybel wręczył Złoty Krzyż Zasługi Czesławowi Abramczykowi oraz Srebrny Krzyż Zasługi Stanisławowi Abramczykowi.

(czytaj więcej)
0

Mama 4 plus. Od marca wzrost wysokości świadczenia

Na koniec 2024 roku w całym kraju „matczyną emeryturę” z # ZUS-u pobierało 59,6 tys. osób, a w województwie kujawsko-pomorskim – ponad 4,1 tys. Maksymalna wysokość tego świadczenia odpowiada gwarantowanej minimalnej kwocie emerytury, która od marca wynosi 1878,91 zł brutto.

(czytaj więcej)
0

Ponad pół miliona wniosków o rentę wdowią. Trafiło do ZUS

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych złożono już ponad pół miliona# wniosków o tzw. rentę wdowią, a liczba ta z każdym dniem rośnie. W województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano ponad 31 tys. takich wniosków. ZUS rozpocznie wypłatę świadczenia od lipca. Maksymalna kwota renty wdowiej to 5636,73 zł brutto.

(czytaj więcej)