Wigilijne tradycje. Które z nich są najbardziej powszechne?
fot. Jacek Malczewski, Wigilia na Syberii, Muzeum Narodowe w Krakowie
Nie wyobrażamy sobie świąt Bożego Narodzenia bez# opłatka, a Polska to jedyny kraj, gdzie rozpowszechniony jest zwyczaj łamania się opłatkiem przy wieczerzy wigilijnej.
Słowo „opłatek” wywodzi się z języka łacińskiego oblatum – dar ofiarny. Opłatek to rodzaj przaśnego ciasta z mąki pszennej i wody, bez zakwasu, pieczony w bardzo cienkich arkuszach. Według tradycji kolacja wigilijna rozpoczyna się od dzielenia się opłatkiem i składania sobie życzeń. Po modlitwie i czytaniu Pisma Świętego następuje łamanie się opłatkiem, który jest symbolem Eucharystii, ale także miłości, pojednania i poświęcenia dla innych. Zwyczaj ten nawiązuje do ewangelicznego dzielenia się chlebem przez Jezusa i jego uczniów.
Do dziś, choć może już rzadziej, wysyłamy w listach opłatek wraz ze świątecznymi życzeniami do rodziny i znajomych nieobecnych w czasie świąt. Funkcjonuje również zwyczaj, że otrzymane drogą korespondencyjną opłatki kładzie się na wigilijnym stole na znak łączności z bliskimi.
Kolejną tradycją jest kładzenie siana pod wigilijny obrus. Jest to relikt pogańskich obchodów przesilenia zimowego. W zamierzchłych czasach siano było rozścielane niemal wszędzie, by zapewnić duchom przybyłym na ziemię wygodne dojście do stołu, a ludziom dostatek. W czasach chrześcijańskich zaczęto traktować sianko jako pamiątkę narodzin Jezusa w stajence. Stało się symbolem ubóstwa, w jakim na świat przyszedł Zbawiciel. Według tradycji sianko ma sprowadzić dobrobyt na domostwo. Dawniej praktykowanym w wielu regionach Polski zwyczajem było wyciąganie źdźbła siana spod obrusa – im dłuższe, tym więcej pomyślności czekało danego człowieka w następnym roku. Połamane, krótkie źdźbło wróżyło kłopoty. Po świętach siankiem z wigilijnego stołu karmiono zwierzęta, aby chowały się zdrowo.
Ciekawym zwyczajem, z którego jesteśmy wyjątkowo dumni jest zostawianie jednego pustego nakrycia dla niespodziewanego gościa. Pozostawiania pustego miejsca przy stole ma rodowód przedchrześcijański. Według pradawnych wierzeń, dodatkowe nakrycie przypominało o duszach zmarłych krewnych, którzy w tym czasie przesilenia zimowego przychodzili na ziemię. Z szacunkiem dmuchano na krzesła i ławy, by nie przysiąść odpoczywającej tam zbłąkanej duszy oraz zostawiano resztki pożywienia na stole, by mogła się posilić. Ofiarowano duchom też część jedzenia, by mieli domowników pod swoją opieką. Później dodatkowe nakrycie było przeznaczone dla „strudzonego wędrowca”, którego zima zaskoczyła w podróży, a którego należało przyjąć i ugościć. Zwyczaj ten miał także wymowę patriotyczną – dodatkowe nakrycie symbolicznie zarezerwowane było dla członka rodziny represjonowanego przez zaborców, przebywającego na zesłańczej tułaczce na Syberii, czy internowanego przez władze komunistyczne. Zwyczaj ten przetrwał do dziś i ma charakter rytualny, bo pewnie realnie wiele osób nie zaprosiłoby do wigilijnego stołu obcej osoby. Puste miejsce pozostawiane dla niespodziewanego gościa, niesie jednak przesłanie, że nikt w tym dniu nie powinien być sam, ale też wiąże się z polską gościnnością i chęcią niesienia pomocy innym. W czasach pandemii koronawirusa to puste nakrycie przy wigilijnym stole może być symbolicznym połączeniem z nieobecnymi, przeżywającymi te święta indywidualnie ze względu na szerzącą się epidemię.
Oprac. na podstawie materiału przygotowanego przez dr Małgorzatę Dziurę z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej oraz Kingę Kędziorę-Palińską z Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.
Czytaj również
Dodaj komentarz
LOKALNY HIT
Ramki ślubne
39,90 zł PLN
Konsultacja środowiskowa
200 zł / 0,5 hPLN
Bezpłatne kontrolowanie sprawności amortyzatorów
Ewidencja odpadów BDO (pakiet mini)
2400 zł / rokPLN
Metodyka prowadzenia instruktażu stanowiskowego
49PLN
Zezwolenie na zbieranie odpadów
od 2000PLN
Fotoobraz na płótnie 50x70
121,00 zł PLN
Szkolenie z zakresu ochrony danych osobowych
79PLNZ Bydgoszczy na Hel. Będzie wakacyjne połączenie kolejowe
W wakacyjnym rozkładzie jazdy znajdzie się # bezpośredni pociąg z Bydgoszczy na Hel. Skład, który od 19 czerwca będzie kursować codziennie przez całe wakacje, nie ma jeszcze nazwy. Obsługująca kurs spółka Arriva ogłasza konkurs na nazwę dla tego pociągu. Na propozycje czekamy do końca marca. Można wygrać bezpłatny przejazd dla całej rodziny. - Zachęcam do wzięcia udziału w konkursie – mówi marszałek Piotr Całbecki. Parterem konkursu jest samorząd województwa.
(czytaj więcej)Krzyże Zasługi. Odznaczenia dla Czesława i Stanisława Abramczyków
Dziś w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie #Wojewódzkim na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostały wręczone zostały odznaczenia za zasługi w działalności społecznej i charytatywnej. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Wojewoda Michał Sztybel wręczył Złoty Krzyż Zasługi Czesławowi Abramczykowi oraz Srebrny Krzyż Zasługi Stanisławowi Abramczykowi.
(czytaj więcej)Mama 4 plus. Od marca wzrost wysokości świadczenia
Na koniec 2024 roku w całym kraju „matczyną emeryturę” z # ZUS-u pobierało 59,6 tys. osób, a w województwie kujawsko-pomorskim – ponad 4,1 tys. Maksymalna wysokość tego świadczenia odpowiada gwarantowanej minimalnej kwocie emerytury, która od marca wynosi 1878,91 zł brutto.
(czytaj więcej)Ponad pół miliona wniosków o rentę wdowią. Trafiło do ZUS
Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych złożono już ponad pół miliona# wniosków o tzw. rentę wdowią, a liczba ta z każdym dniem rośnie. W województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano ponad 31 tys. takich wniosków. ZUS rozpocznie wypłatę świadczenia od lipca. Maksymalna kwota renty wdowiej to 5636,73 zł brutto.
(czytaj więcej)
Komentarze (7) Zgłoś naruszenie zasad
były ormowiec , w dniu 24-12-2024 08:34:45 napisał:
odpowiedz
Batory, w dniu 24-12-2024 09:29:20 napisał:
odpowiedz
Patryk Niejaki , w dniu 24-12-2024 09:30:51 napisał:
odpowiedz
ciekawostka, w dniu 24-12-2024 10:33:24 napisał:
odpowiedz
Kcyniak, w dniu 24-12-2024 11:18:19 napisał:
odpowiedz
ReK, w dniu 24-12-2024 11:41:30 napisał:
odpowiedz
Włościanka, w dniu 24-12-2024 14:52:46 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!